Солнце
Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце Солнце
Логотип Салават Купере
Солнце
Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля Капля
19 ноября 2024 11:32

«Каурый, каз өмәсе»

Максат: Балаларның татар халык йолалары, бәйрәмнәре турында белемнәрен баету, татар фольклоры белән таныштыру. Каз өмәсе йоласы турында әнгәмә. Элекке гореф-гадәтләрне искә төшерү. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү.

Җиһаз: «Каз» йолкыр өчен тазлар, тастымаллар, бию өчен каурыйлар, утыргычлар, өстәл, самавыр, микрофон, компьютер.

Бәйрәм барышы: Авыл өе күренеше. Көй яңгырый. Залга әбиләр  керә. “Каз канаты” җыры астында әбиләр җырлый-җырлый керәләр һәм урыннарга утыралар ( каз йолку башлана).

Әби: Әссәләмүгаләйкем, исән-сау килеп җиттегезме ахирәтләрем?  Менә мин сезгә эш әзерләп куйдым бит әле. Килгәнегез өчен биик зур рәхмәт! Өмәбезне башлап җибәрик, җайлап утырыгыз!

Роза апа: Кызым, кызым, кер әле.

Рината: Әйе, әбекәем. Ни булды?

Роза апа: Без кечкенә чагында каз өмәсе көнне балаларны каурый өмәсенә җыялар иде. И-и, кызык була иде безгә! Менә шул чакларны искә алып, мин сезне уенлы, җырлы, күңелле каурый өмәсенә чакырырга булдым. Әби – бабайларның гореф-гадәтләрен белү һәркайсыбызга фарыз эш ул! Мин өмәгә оланнарны да чакырдым, алар хәзер килеп җитәрләр. Күренмиләрме соң үзләре? (Тәрәзәдән карый.) Киләләр түгелме соң.  Бәракалла,  киләләр!

Рината: Чыгып каршы алыйк үзләрен. Әйдәгез, әйдә, керегез! Исән–сау гына килдегезме?

Ләйлә апа:  Исән-сау җыелыштыгызмы, оланнар?

        Сөбханалла – машалла, берегездән – берегез матур икән!

    Менә сезгә әрҗә белән каурыйлар, сыдырылган йонны бу кәрзингә җыярсыз – мендәрне бик шәп кабарта ул каурый йоны. Соңыннан сыдырылган каурыйларны су буена чәчәрсез, бәбкәләрнең күп булуын теләп ятарлар алар.

 Балалар: Ярар, әби, ярар.

Тимур:    Дусларым, канат сыдырасыбыз бар бит әле.

                 Әйдәгез әле, кем остарак, сыдырыр икән?

Гөлнәфис апа: Безнең халыкта «Эшләгәндә йөрәгең җилкенсен, ашагында колагың селкенсен» дигән мәкаль бар. Әйдәгез әле, җилкенеп эшләп алыйк. Кем сыдыра белми, миңа карагыз. Менә шулай эшлиләр.

Әби (оныгына): Кызым, син балаларны уйнат, җырлат, күңелле итеп эшләсеннәр. Мин сезгә коймак камырын яңартам, сезнең эшегез бетүгә әзер булсын. (Чыга)

Бию:  “Каз канаты”

Роза апа:  Ай-һай, сез биергә  бик оста икәнсез! Биеп, көлешеп эш беткәнен дә сизми калдык! Ә эш беткәч, уйнарга да ярый.

Гөлнәфис апа:Ай-һай, күп монда каурый, әбинең казлары бик күп булган, ахры.

Ләйлә: Әйе, безнең әбинең әфсене бар, диләр күршеләр, ел да егермешәр бәбкә үстерә ул.

Доминик:   Аларны үстерергә без дә булыштык шул:

                Тилгән, тилгән,

                Бәбкә алырга килгән,

                Бер аягы тимердән,

                Бер аягы камырдан, көш-көш!

                дип тилгәннәрдән сакладык.

Ләйлә апа: Күз курка, кул эшли, дигән мәкаль дөрес икән. Каурыйлар бигрәк күп, ничекләр бетерербез дип курыккан идек, менә бит эшебез тәгәрәп бара.

Малайлар: әйдәгез,уйнап алыйк!

Балалар: әйдәгез,әйдәгез.

 

УЕН: “Яшерәм яулык”

Кулъяулыгым яшел, яшел,

Яшел чирәм астында.

Сиздермичә ташлап китәм

Бер иптәшем артына.

Роза апа: Күмәк эштә һәркем сынала аз сөйлә, күп эшлә. Шулай да гел сөйләшмичә дә күңелле түгел бит, балалар. Әйдәгез, оныкларга табышмакларга әйтик әле.

Әбиләр: әйдәгеез!

Гөлнәфис апа: Суда йөзә, бик күп илләрне гизә. Ул нәрсә?         

Балалар:     Каз, үрдәк.

Ләйлә апа: Соскы борын – бакылдык,

              Күп сөйләшә - такылдык.

Балалар:      Үрдәк.

Роза апа:Башы тарак, койрыгы урак,

                    Кычкыртып быргысын уята барысын.

Балалар: Әтәч.

Әбиләр: булдырдыгыз,балалар!

Әйдәгез бергәләп җыр  җырлар алабыз!

Җыр “Алтын көз”

Роза апа:Бии-уйный сылу кызлар,

               Чыңлый чулпы төймәсе.

               Борынгыдан килгән йола-

               Татарның каз өмәсе.

Гөлнәфис апа:Каз канаты каурый – каурый

                Коймак майларга ярый.

                Уйнамагач та көлмәгәч,

                Бу дөнья нигә ярый?

Балалар: кызлар, әйдәгез, уйнап алабыз.

Уен “Чума үрдәк, чума каз” (т.х.у.)

 Әби: Коймагым да пеште. Әйдәгез, балалар, каз майларына манып коймак ашыйк, чәй эчик әле. 

Алып баручы:Менә шулай каз өмәсен

Татарда үткәргәннәр.

Ә яшь кызлар күңел биреп

Бу эшкә өйрәнгәннәр.    

Татарстан  Республикасы Нурлат шәhәре, 13 нче номерлы “Талым” балалар бакчасы” мәктәпкәчә белем бирү муниципаль бюджет учреждениесе тәрбиячесе Бикташева Ландыш Сәлихҗан кызы.